Pesten op het werk
INCLUSIEF GRATIS EN MAKKELIJK TOEPASBARE TIPS OM PESTEN TE SIGNALEREN!
Pesten op het werk: De impact van pesten is enorm, het is inmiddels duidelijk dat de effecten na 40 jaar nog meetbaar zijn. Toen een vriendin een artikel van mij over pesten gelezen had, verzekerde ze mij: ‘niet alleen meetbaar, ik heb er nog altijd last van’. Ook werd ik in 2016 op de Gezondheidsbeurs in Cuijk aangesproken door een echtpaar: zij vertelden mij dat hun kind na meer dan 50 jaar nog altijd last heeft van de gevolgen van pesten. Heftig, heel heftig.
Blijft het bij pesten op school? Nee, helaas niet. Ook op het werk hebben veel werknemers te maken met pesten, dit gaat van productie tot directiekamer. En blijft echt niet beperkt tot bedrijven: ook bij overheidsinstellingen, zorginstellingen en verengingen wordt er gepest. En dan te bedenken dat cyperpesten 40 jaar geleden nog niet op het repertoire van de pesters stond!
We beperken ons hier tot de gevolgen van (cyber) pesten op de werkvloer, dit veroorzaakt onder andere dat: 1. Een werknemer minder of niet meer kan functioneren en last kan krijgen van bijvoorbeeld stress gerelateerde klachten en 2. Bij een team de vlam in de pan slaat. Hieronder een toelichting.
- Een werknemer minder of niet meer kan functioneren en last kan krijgen van bijvoorbeeld stress gerelateerde klachten.
Stressklachten vormen de belangrijkste verzuimoorzaak en komen op steeds jongere leeftijd voor. Ook is de gemiddelde verzuimduur toegenomen van 24 dagen in 2013 naar 29 dagen in 2014.*
Dat pesten kan leiden tot stress gerelateerde klachten en uiteindelijk tot thuis zitten, zal geen betoog hoeven. Hoe kun je dit voorkomen? Dat is heel lastig, zeker als het om cyberpesten gaat. Hieronder een aantal tips om pesten te signaleren. Verder ga ik in op hoe je zowel gepeste werknemers als de pesters kunt helpen, waarna tot slot nog kort ingegaan wordt op ‘wat te doen als door pesten bij een team de vlam in de pan slaat’.
Tips om pesten te signaleren zijn onder andere:
- Tolereer pesten niet, en laat dit duidelijk merken o.a. in bedrijfsregels, protocollen en bij het aannemen van nieuwe medewerkers.
- Sta op een respectvolle omgang: ook in e-mails.
- Taalgebruik en bijvoorbeeld steken onder water in woordkeus, kunnen een indicatie zijn.
- Woordenwisselingen en ruzies: worden die opgelost of sudderen die ondergronds door?
- Spreek regelmatig met collega’s en medewerkers: en dan niet alleen over het werk.
- Geef HR of medewerkers personeelszaken trainingen en de mogelijkheid pesten aan te pakken.
- Laat trainingen verzorgen over omgangsvormen, over pesten en voorkomen van pesten.
- Zorg voor een veilige werkomgeving.
- Zorg voor een vertrouwenspersoon.
- Spreek iemand aan als je twijfelt of iemand goed in zijn/haar vel zit.
- Zorg dat er anoniem gemeld kan worden.
- Heb je een vermoeden? Onderneem (in eerste instantie en waar mogelijk, met waarborging van privacy) actie.
Blijkt dat iemand gepest wordt? Dan is de gouden tip:
Hoe sneller en effectiever er hulp geboden wordt, hoe beter. Dit geldt zowel voor ‘gewoon’ pesten, als voor cyberpesten.
Er kan van veel gespecialiseerde hulp gebruik gemaakt worden als het om gepest worden en pesters gaat. Enige is dat er besloten moet worden dat deze hulp moet worden ingeroepen en dat er dan vervolgens ook daadwerkelijk gebruik van gemaakt wordt. Waarbij ik nog opmerk dat het mijn inziens niet stopt na een training of coaching. Om terugval te voorkomen is het aandachtig en actief volgen van de voortgang, wat mij betreft essentieel.
Wat kunnen de paarden doen? Als aanvulling op, of als directe hulp (zowel voor degenen die gepest zijn als de pesters) is paardencoaching uiterst effectief. In de praktijk merken we dat de paarden daadwerkelijk a la minute kunnen helpen het zelfvertrouwen te vergroten, bewuste stappen te nemen, een plan te maken, uit te voeren en te communiceren.
Open deuren, zal je nu denken. Dat komt bij elke coaching voor! En ja dat klopt, deze punten staan inderdaad vaak bovenaan bij coaching. Bedenk daarbij dat het niet uit maakt of het een open deur is of niet! Voor de betrokken deelnemers is het absoluut niet vanzelfsprekend dat zij hun zelfvertrouwen weer terug kunnen vinden, opnieuw kunnen leren bewuste stappen te nemen, laat staan een plan te maken, uit te voeren en duidelijk te communiceren.
Dat dit voor deelnemers die het ‘gewone’ pesten hebben ervaren, een onmogelijke opdracht kan lijken is bepaald niet vreemd. En al helemaal niet als het om cyberpesten gaat – immers: bijna alle communicatie, afspraken, plannen maken en plannen uitvoeren, lopen via de toetsenborden van de computer of mobiele telefoon. En laat dat nou net deze apparaten zijn die telkens weer die afschuwelijke berichten vertonen!
Samen met de paarden gaat een deelnemer werken aan zelfvertrouwen, het maken van plannen en het uitvoeren daarvan. De communicatie wordt door de paarden ‘als vanzelf’ op weggeholpen en een deelnemer ervaart dat hij/zij met een 500 kg paard opdrachten uit kan voeren. Deelnemers ervaren dat ze het paard onvoorwaardelijk kunnen vertrouwen, dat het paard niets doorverteld, dat het paard helpt en dat het paard als je eenmaal je hart uitgestort hebt, je zonder woorden omarmt en liefdevol ondersteunt.
Een paard ondersteunt zonder te veroordelen, zonder stom of dom te vinden, zonder boos te worden en zonder te schelden.
Is het (basis)vertrouwen weer (wat) groter, dan zetten deelnemers bijna altijd ‘als vanzelf’ een volgende stap (zo niet is er andere hulp nodig en wordt er doorverwezen). Bij deze volgende stap kan het goed zijn, dat een coachpaard nu laat merken dat het ook hulp nodig heeft en het fijn vindt dat je een plan maakt: zo leer je zelf weer het heft (de teugels J) in handen te nemen. En zo coacht het paard deelnemers stap voor stap op weg naar meer vertrouwen en zelfstandig handelen. Hierna wordt de stap gezet naar het daadwerkelijk zelf handelen en het oefenen met het vasthouden van het vertrouwen. Hierdoor is het samen met het paard oefenen wat je moet doen als je gepest wordt een krachtig ervaring.
Voorkomen is en blijft echt beter dan genezen!
Onderneem actie als je ziet dat er bij een ander iets niet okay is. Wordt je zelf gepest? Schakel direct (professionele) hulp in: huisarts, HR, vertrouwenspersoon, paardencoaching etc. in. Durf je dat niet, probeer dan toch met iemand –familie, vriend of vriendin- te gaan praten.
Pesters: help ze!
Zorg ook dat de pester geholpen wordt, ook hier zijn veel prima mogelijkheden voor! Al moet ik zeggen dat paardencoaching hierbij echt super effectief is. Ook is paardencoaching als aanvulling op andere trajecten uiterst effectief: het versterkt en versnelt.
Overwegend zien we in de praktijk dat paardencoaching pesters confronterend inzicht geeft en super snel is. Dit omdat de deelnemer aan de hand van de reacties van het paard te zien krijgt wat het effect van zijn gedrag is. Of de pester ervaart, bijvoorbeeld dat het paard zijn pestgedrag spiegelt door steeds groter te worden, al verder de ruimte van de pester in te komen tot het punt dat de pester letterlijk opzij gezet wordt of door het paard letterlijk de bak door geduwd wordt tot het punt dat het niet meer leuk is.
Vanuit hetgeen de deelnemer ervaren heeft, wordt er vervolgens –steeds samen met een coachpaard dat direct feedback geeft- gewerkt aan verandering van gedrag, het opmerken dat je in ‘pestgedrag’ schiet en het voorkomen daarvan.
- Team: vlam is in de pan geslagen.
Is door pesten of cyberpesten in een team de vlam in de pan geslagen: ook dan is het direct tijd voor professionele hulp. Wat ik hierbij belangrijk vind is dat zowel degene die gepest wordt, als de pester, als het gehele team professioneel ondersteund worden bij het werken aan oplossingen.
Ook hier is mijn advies: zo snel mogelijk actie ondernemen en professionele hulp inschakelen en ook na coaching en trainingen de vorderingen actief blijven monitoren.
Tot slot
Pesten is heftig en kan levens voorgoed ruïneren. De eerder gegeven tips om pesten te voorkomen zijn niet uitputtend, er zijn veel andere mogelijkheden beschikbaar. Actieve aandacht en daadwerkelijke actie op het moment dat pesten gesignaleerd wordt, kunnen erger voorkomen en ook preventief helpen.
Wordt een medewerker gepest, heeft pester hulp nodig, of is er team een waar de vlam in de pan geslagen is? Bel me dan of mail, dan zorgen PaardenInzicht en de specialiseerde samenwerkingspartners voor inzicht, protocollen en individuele- en teamcoaching. Bel 0622360999 of mail naar info@paardeninzicht.nl
©PaardenInzicht/Margreet Noordanus – 2017
* Bron: http://www.nu.nl/gezondheid/4013438/jongeren-vaker-ziek-stress.html